Warni warnining Ukara.

I. Miturut Pandapukipun, Ukara, wonten: 1. Ukara genep (ukara lamba). 2. Ukara boten genep (ukara gothang). 3. Ukara rangkep (ukara majemuk). 1. Ukara ganep sakedhikipun kedah wonten jejer lan wasésanipun, sok ugi wonten katranganipun. Tuladha: - Saidi mlaku - Bocah nakal kaé dolan mrénê. 2. Ukara boten ganep (ukara gothang) kapérang: a. gothang jejeripun. - rénéya sedhéla baé ! - Tukokna rokok ! b. gothang wasésanipun: - Sajaké Simin ! - Dudu Adiku ! c. gothang jejer lan wasésanipun: - Kala wingi ! - isih loro ! - Ora ! 3. Ukara rangkep inggih punika ukara ingkang panjang kadadosan saking kalih ukara lamba utawi langkung. Ukara rangkep kapérang malih: a. Ukara rangkep sadrajad Tuladha: - Aku nulis, adiku maca buku, simbok olah olah, - Wong iku gemi, mulané dadi sugih. - Sepisan dhèwèké sregep, ping pindhoné pancèn pinter. b. Ukara rangkep raketan. Tuladha: - Simbok menyang pasar, déné aku kon tunggu warung. - Siman mbèlèh pitik, adiné mbubuti, simbok kang ngolah. - Dhèk wingi pité isih ditunggangi, dhèk mau wis dicolong uwong. c. Ukara rangkep tundha. Wonten ing salebeting ukara tundha wonten baboning ukara, inggih punika ukara ingkang dados undheraning gineman lan wonten gatranipun (anak kalimat). Gatra wonten pinten – pinten warni: a. gatra jejer: ukara ukara ingkang dados gegentosing jejer, Guruku .. .. , ndukani aku (ukara lamba). Wong kang mulang | aku | ndukani aku | 1 2 3 1. gatra jejer, 2. wasésa, 3. lésan kang nandang b. gatra wasésa: ukara ingkang dados gegentosing wasésa. Panjaluké .. .. , dituruti (ukara lamba). Panjaluké | aku sregep sinau | 1 2 1. jejer, | 2. gatra wasésa | c. gatra lésan: ukara ingkang dados gegentosing lésan. Aku ngleksanani panjaluké (ukara lamba). Aku ngleksanani | apa | kang dikarepaké | 1 2 3 1. jejer, 2. wasésa, 3. gatra lésan d. gatra katrangan: ukara ingkang dados gegentosing katrangan. Simin arep mulih sésuk (ukara lamba). Simin arep mulih | menawa aku | wis bali saka Sala 1 2 3 1. jejer, 2. wasésa, 3. gatra katrangan Caranipun Ngudhal: Simin arep mulih, menawa aku wis bali saka Sala. Simin = jejer arep mulih = wasésa arep = katrangan mangsa menawa aku bali saka Sala = gatra katrangan menawa = katrangan sarat aku = jejer gatra katrangan wis = katrangan wektu (wekdal) gatra katrangan bali = wasésa saka Sala = katrangan panggènan gatra katrangan.